PERSONA mı GÖLGE mi?
Marketing yolculuğu kimi baz almalı?
Ürün, hizmet, servis oluşturma serüvenimiz alternatif yollarla başlayabiliyor, örneğin:
- Ürünlerimizi, hizmetlerimizi ve/veya servislerimizi temel öngörülerimize dayanarak oluşturabiliriz
- Hedef kitle analizi yaparak; ürün, hizmet ve/veya servislerimizi belirlenen ihtiyaçlara uygun şekilde oluşturabiliriz
Fiyat belirleyip, ilgili kitlenin farkındalığını kazanıp, satışa başlayacağız.
Mevcut pazarda yeni ürün, yeni pazarda yeni ürün, mevcut üründe yeni servis, ilk kez görülecek bir ürün/servis vd kriterlere göre yollarımız yine alternatiflidir:
- Pazardaki fiyatlara bakıp, kendimize bir yer beğenip fiyatımızı o şekilde oluşturabiliriz
- Hedef kitle üzerinde odak-grup çalışmaları, anketler vd ile çalışıp, yerel/global raporlardan faydalanıp, sonuçlara göre fiyatımızı oluşturabiliriz
Fiyatı belirlenmiş ürün, hizmet ve/veya servisimizi potansiyel müşteriyle tanıştırma zamanıdır, satış hunisine en geniş çaplı akış nereden olur?:
- Oluşturma sürecinde de, fiyat belirleme sürecinde de hedef kitle analizi yaptıysak ondan faydalanabiliriz
- Herhangi bir analiz yapmadan buralara kadar geldiysek en azından şu aşamada bir hedef kitle belirleyebiliriz
Bu gayet iyi bilinen süreçlerin kesişim noktası: "hedef analizi". Ürün, hizmet, servis oluşturulmadan önce, fiyatlama aşamasında, tanıtım aşamasında...
Hedefi tanımlarken çoğunlukla "Persona" kavramını kullanıyoruz: "kampanyamızın personası nedir?", "bu ürünün personasını tanımlayın" vb.
Persona, Marketing sürecinin başrol oyuncusu olarak gözüküyor.
Persona, latince kökenli bir kelime olup: "karakter, maske" anlamlarını taşır.
Hedef kitle personası tanımlamaya çalışırken, hedef kitlemizin belirleyici özelliklerini netleştirmeyi amaçlıyoruz. Yaş aralığı, alışveriş alışkanlıkları, eğitim düzeyi vd kriterleri baz alarak hedef kitlemizi tanımlamak istiyoruz.
Tam bu aşamada psikolojinin yıllardır üzerinde çalıştığı bir konu devreye girebilir mi, düşünelim:
Carl Gustav Jung, insan zihninin yapısından bahsederken; "persona" ve "gölge" tanımlamaları yapar:
Bireyin dış dünya ile ilişkilerinde uyum sağlaması ya da başa çıkabilmesini sağlayan sisteme persona adı verilmektedir.
...Persona aynı zamanda başkalarına nasıl görünmek istediğimizi de ifade eder."
Gölge; engellediğimiz her şeyi yapmak isteyen, toplumsal standartlara uymayan, utanç duyduğumuz ve kendimizle ilgili bilmek istemediğimiz her şeydir.
Gölge aynı zamanda yaratıcılığın da kaynağıdır.
Marketing üstadları için iki soru oluşuyor burada:
Bir noktada kendimizi: ".... yaş aralığında, .. renk ... alanlardan, online alışverişte sadece ... ürünlerini tercih edenlerin aslında personası ....'dır" vb gibi 'Hedef Gölge Analizi' yaparken bulabilir miyiz?
Veri ve psikolojinin içiçe geçişi ile; "Veri Psikoloğu" ihtiyacımız oluşabilir mi?